Zo maak je goede voornemens die wél werken

Met jouw doorzettingsvermogen komt het wel goed, als je niet teveel vertrouwt op wilskracht. Dat zal ik zo uitleggen. Er zijn een paar handige trucs die je kunnen helpen bij het maken van een echt GOED voornemen!  

Afvallen, gezonder eten, meer sporten, minder drinken, meer sparen, minder stress: goede voornemens, wie maakt ze niet? Vooral rond de jaarwisseling is het populair. Maar eigenlijk het hele jaar door stellen we onszelf dit soort doelen. 

Het is moeilijk om goede voornemens vol te houden, dat herken je vast. Maar hoe komt dat nou? En belangrijker nog, wat kun je doen om wel succesvol te zijn? Met wat handige trucs en de juiste aanpak maak je het voor jezelf een stuk makkelijker.

Jesse is een beest. Altijd bezig, altijd feest. Hij zegt in plaats van ‘Mijn lichaam is mijn tempel’, altijd ‘Mijn lichaam is mijn pretpark’. Hij kan goed sporten maar dat bewijst hij eigenlijk niet vaak meer. Maar als hij meedoet met squash wint hij ook nog... Tenminste zo was het.. Zijn gebrek aan fitheid begint hem nu een beetje op te breken. Na een half potje ligt hij als een squash-dweil naar adem te happen. En die spierpijn achteraf is ook niet echt top. Hij zou graag weer fit zijn en best vaker willen sporten, maar het komt er gewoon niet van.

Het probleem met goede voornemens 

We overschatten vaak wat we op de korte termijn kunnen bereiken. En we onderschatten vaak wat we op de lange termijn kunnen bereiken. We zien het liefst een grote verandering in korte tijd. We gooien het roer compleet om en verwachten op karakter succes te behalen. 

In de praktijk werkt het helaas vaak anders. De meeste goede voornemens houden we niet lang vol. Dat heeft gelukkig echt niets te maken met een zwak karakter. Wel met wilskracht en doorzettingsvermogen. Maar op een andere manier dan je zou denken. 

Motivatie, wilskracht en doorzettingsvermogen

Eerst een klein beetje achtergrondinformatie. Motivatie, wilskracht en doorzettingsvermogen zijn belangrijk bij goede voornemens. 

• Motivatie is het gevoel wat je aanzet tot het maken van je goede voornemen en de start ervan. 
• Wilskracht is de kracht die je hebt om te doen wat je moet doen om je doel te bereiken. Ook als je daar geen zin in hebt. Of als er andere verleidingen zijn. 
• Doorzettingsvermogen zegt iets over hoe goed je in staat bent om jouw doelen te behalen. Dit hangt samen met motivatie en wilskracht. Maar het is sterk afhankelijk van de manier waarop je doelen stelt en hoe je in het dagelijks leven hier naar toe werkt. Op dit punt is vaak veel winst te behalen.

Bij goede voornemens is motivatie van groot belang. Hiervan kun je meer of minder hebben. En dat kan verschillende oorzaken hebben. We gaan er nu even van uit dat het wel goed zit met de motivatie. 

Wilskracht kost energie 

Wat gaat er dan mis met onze wilskracht en het vermogen om door te zetten? Het probleem is dat we teveel wilskracht van onszelf vragen. Wilskracht kost namelijk energie. En dat kan op raken. 

Onze hoeveelheid wilskracht kan van dag tot dag behoorlijk wisselen. Het is bijvoorbeeld afhankelijk van hoe je geslapen hebt en hoe je je voelt. Daar komt bij dat we wilskracht niet alleen voor onze goede voornemen nodig hebben, maar ook voor allerlei andere dingen. 

Wil je jouw goede voornemen volhouden dan moet je er rekening mee houden dat je niet op ieder moment evenveel wilskracht tot je beschikking hebt.

De valkuil 

Als je een goed voornemen snel wilt behalen is hier meestal een grote gedragsverandering voor nodig. Dit vraagt veel wilskracht en energie. Op je ‘minder goede dagen’ gaat het dan fout. Je goede voornemen vraagt dan eenvoudigweg meer wilskracht dan je tot je beschikking hebt. Je ervaart dan geen succes met je nieuwe voornemen. 

En als het eenmaal fout is gegaan, dan is het lastig om het nieuwe gedrag tóch door te zetten. Je denkt dan bijvoorbeeld ‘het heeft toch geen zin meer’, of... ‘ik pak het later wel weer op’, of... erger nog: je blijft zitten met een soort schuldgevoel. Klinkt dat bekend?

Jesse ziet toch ook wel dat sporten goed is, en dat meer beweging geen kwaad zou kunnen. De motivatie is er. Maar zijn wilskracht laat het afweten. Het is ondertussen een bekend patroon. Hij stort zich er iedere keer opnieuw in: de sportschool, hardlopen, bootcamp. Een fanatieke start, om vervolgens tot de conclusie te komen dat het toch te zwaar is. Of niet leuk. Snel resultaat blijft uit. Niet best voor zijn motivatie. Een uitnodiging om weer eens een potje te gaan squashen slaat hij dan ook liever af.

De oplossing

Hoe kun je – met een wisselende hoeveelheid wilskracht – een goed voornemen wel volhouden? Je goede voornemen mag best groots zijn, maar zorg ervoor dat de stappen er naar toe klein blijven. 

Grote stappen vragen veel wilskracht, met een groot risico op een ‘faalervaring’. En dit is slecht voor je motivatie. Kleine stappen vragen een kleine gedragsverandering. Je hebt hier dus minder wilskracht voor nodig. En daarom kost het veel minder energie. 

Uiteindelijk pakt Jesse het toch anders aan. Misschien niet gelijk all-in gaan met dat sporten... Hij neemt zich voor om drie keer per week een wandelingetje na het eten te maken. Dat is geen grote opgave, het is wel lekker om door de stad te wandelen in de lente. En dat blijkt prima vol te houden. Zijn rondje wordt steeds wat langer, en dan gooit hij het looptempo wat omhoog.. En na een maand of twee, wisselt hij stukjes wandelen af met hardlopen. Zo bouwt hij het heel geleidelijk op. Aan het begin voelde het een beetje suf om zo te starten. Maar hij merkt ook al snel dat de neiging om ermee te stoppen zo veel minder is.  

Maak er een gewoonte van

Je zult merken dat je met kleine stappen meer vertrouwen krijgt. Een ‘succeservaring’ is enorm goed voor je motivatie! 

Zodra je de eerste stap hebt genomen en je nieuwe gedrag is een gewoonte geworden, dan kun je een volgende stap nemen. Gewoonten kosten amper wilskracht, ze gaan namelijk op de automatische piloot.  

Als je merkt dat je nieuwe gedrag toch nog moeite kost, dan was de stap te groot. Maak 'm kleiner! Of, als je al een paar stappen had gezet, dan was het nog wat te vroeg voor deze stap. Sta dan nog wat langer stil bij de vorige stap.   

Na ruim een half jaar laat Jesse zich weer voor het eerst zien op de squashbaan. Als vanouds laat hij ons weer alle hoeken van baan zien. Best irritant eigenlijk.. 

Snel resultaat zien

Oké, het gaat dus om kleine stapjes. Dat is leuk natuurlijk, maar je wil snel resultaat zien, hoe zit het daarmee? Het komt, echt. Je hebt er alleen wat meer tijd voor nodig. Geef jezelf die tijd. We overschatten vaak wat we in een korte periode (van dagen of weken) kunnen bereiken. 

Tegelijkertijd onderschatten we wat we in een periode van maanden tot jaren kunnen bereiken. Met kleine haalbare stapjes. Al die stapjes tellen uiteindelijk op tot een resultaat dat je eigen verwachtingen kan overtreffen. 

Nu hij de slag weer te pakken heeft is Jesse aan het kijken hoe hij er regelmaat in kan krijgen. Misschien weer les nemen, misschien kan hij zich opgeven voor de competitie op zondag. Pas achteraf kan hij terugkijken en zeggen ‘hee, ik sport alweer een tijdje regelmatig, precies zoals ik wilde!’. 

Get real

Zo werkt het. Misschien is dit niet helemaal het antwoord waar je op zit te wachten als je graag op korte termijn een groots resultaat wil behalen. Maar bedenk dat het volhouden van je nieuwe gedrag belangrijker is dan grote stappen nemen. 

Dat mooie huis van je tante is ook niet in een paar weken gebouwd. Dat gaat steentje voor steentje. In het begin kan het snel gaan, maar ook daarna groeit het nog jarenlang verder. En op een dag kijk je vol bewondering naar wat het is geworden.

Als het je lukt om bovenstaande tips toe te passen zul je merken dat je toch redelijk snel in een heel fijne flow terecht komt met allemaal kleine succeservaringen. Iedere keer een klein beetje beter worden en merken dat je het makkelijk volhoudt geeft veel vertrouwen en een gevoel van controle. Zodra je de kracht daarvan ervaart is het genieten.