Luister, ik wil eens praten over je stoel. Ja die bureaustoel die al je goede bedoelingen om gezonder te leven langzaam saboteert. We weten allemaal dat we te veel zitten, maar is die vergelijking met roken niet een beetje overdreven?
We weten allemaal dat we te veel zitten, maar is die vergelijking met roken niet een beetje overdreven? Nou vriend... we moeten het toch echt wel een keer serieus over je stoel hebben. Want: die bureaustoel saboteert jouw gezonde leven.
Dit wordt niet zomaar een praatje over “je zou meer moeten bewegen”. Duh. Nee, dit gaat over hoe je stoel langzaam de gezondheid van je hart, je spieren, je brein en zelfs je nieren beschadigt. Gelukkig kan je daar zelf wat aan te doen! Maar eerst, waar komen de problemen vandaan?
Problemen met hart en bloedvaten: daar zit je (niet) op te wachten.
Denk niet dat een bezoek aan de sportschool je zal redden als je de rest van de dag zittend doorbrengt. Een studie in Australië volgde 222.497 mensen van 45 jaar en ouder, en guess what? Mensen die 11 uur per dag zitten hebben 40% meer kans om vroegtijdig te sterven dan degene die maximaal 4 uur per dag zitten. Veertig procent!
In Nederland zijn we ‘Europees Kampioen zitten’. Auw..
- Gemiddeld zitten Nederlanders 8,9 uur.
- Dat geeft 74% meer kans op hart- en vaatziekten. (Vergeleken met mensen die minder dan 4 uur zitten, blijkt uit onderzoek van TNO.)
Langdurig zitten is een ‘onafhankelijke risicofactor’, je hart betaalt de prijs voor je zitgedrag, ook al ben je verder fit. Stel het je zo voor: hoe langer je zit, hoe slechter je bloed circuleert. Er is onderzoek dat aantoont dat al na 1 uur zitten de vaatverwijdende functie van je bloedvaten afneemt. Of je nu zittend werkt, rijdt in de auto of je oude mixtapes zit te digitaliseren dat maakt je hart en vaten niks uit – die zijn er gewoon niet voor gemaakt.
Metabole gezondheid: allemaal vervelende alarmsignalen.
Langdurig zitten vergroot je kans op ‘metabool syndroom’ en diabetes (suikerziekte). Een grote overzichtsstudie toont dit aan.
‘Metabool syndroom’ is een mix van problemen: hoge bloeddruk, hogere bloedsuikers, te veel buikvet en slechte cholesterolwaarden. Allemaal serieuze waarschuwingssignalen van een ontregeld lijf en vaak een voorloper van diabetes, hart en vaatziekten. En een risicofactor voor vroegtijdig overlijden.
- Als je teveel zit, heb je 73% meer kans op metabool syndroom, vergeleken met iemand die weinig zit.
Vergelijk het met een waarschuwingslampje op het dashboard van je auto. Wat doe je liever, doorgaan en er het beste van hopen? Of toch liever er bij stilstaan en actie ondernemen? Je zittijd verminderen is dan een goed idee.
Musculoskeletale gezondheid: het “kantoorzit syndroom”
Heb je wel eens last van nekpijn? Lage rugpijn? Schouderklachten? Of mijn persoonlijke zwakke plek: pijn in de heup-/dij-/bilregio? Dat is geen toeval. Een studie onder Iraanse kantoormedewerkers vond dat meer dan de helft nek- en rugklachten heeft door urenlang zitten.
Je spieren en gewrichten zijn gewoon niet bedoeld om langdurig in één houding te zitten, die gaan in protest. Al heb je nog zo’n chique multi-instelbare high-class bureaustoel, langdurig zitten verzwakt je spieren en maakt het je lichaam onmogelijk om pijnvrij te functioneren.
Niergezondheid: zelfs je nieren zitten niet lekker.
Raar maar waar:
- langdurig zitten verhoogt het risico op chronische nierziekten met 21%
- en de kans is 19% hoger dat je nierfalen krijgt (je weet wel, die ziekte die alleen behandeld kan worden door nierdialyse of een niertransplantatie).
Dat is de conclusie van een studie onder bijna een half miljoen Taiwanezen. Die waren gemiddeld 13 jaar gevolgd. De langzitters hadden na die periode de meeste nierproblemen in vergelijking met de kortzitters. Dus ook als je van je nieren houdt, ga wat vaker staan!
Mentale gezondheid: ja helaas, zitten maakt je ook minder scherp
Lang zitten is niks voor je brein. Onderzoek onder kantoormedewerkers toont aan dat langdurig zitten lichamelijk ongemak veroorzaakt, maar ook dat het je vermogen aantast om helder na te denken en problemen op te lossen. Letterlijk; hoe langer je zit, hoe minder je hersenen lijken te functioneren. Herken je dat ook? Zo’n duffe waas die zich optrekt aan het eind van de middag? Een wandelingetje doet dan wonderen.
Algemene sterfte: al dat zitten, kan je serieus je leven kosten.
Laatste punt: langdurig zitten kan je letterlijk doden. Een grote studie in de VS concludeerde dat mensen die zes uur per dag of meer zitten, een verhoogd risico hebben om aan vrijwel alles dood te gaan.. Van hart- en vaatziekten tot kanker. Het zit ‘m dus niet alleen in wat ongemakkelijke pijnklachten. Elke minuut die je teveel achter elkaar zit, is een minuut dichterbij een reeks gezondheidsproblemen die je liever vermijdt.
Conclusie: Zit jezelf niet dwars, red jezelf, sta op!
Dus, wat nu? Accepteer de feiten. Stop met jezelf voor de gek houden en kom in actie. Het is niet genoeg om ’s avonds naar de sportschool te gaan als je de rest van de dag zit.
Ontwikkel handige gewoontes, sta elk half uur even op, rek je uit, haal wat water of loop een rondje. Bespreek met je baas dat je veel productiever, gezonder en gelukkiger bent als je af en toe kan gaan staan. Een verstelbare zit-/statafel is niet zo’n enorme investering en kan een boel ellende voorkomen. Iedereen zou er een moeten hebben.
Breng beweging in je dag en doorbreek dat patroon van eindeloos zitten. Doe buiten je wandelingetje. Of een potje tafeltennis. Of loop met z’n allen de polonaise, wat jij wilt. Je lichaam en geest zullen je dankbaar zijn.
En om nog op de beginvraag terug te komen: roken en zitten is allebei ongezond. En ‘zitten is het nieuwe roken’ blijft lekker makkelijk hangen waardoor die boodschap goed overkomt. Maar nee, als je het echt wilt gaan vergelijken met elkaar dan slaat het natuurlijk nergens op. Voorlopig dus nog geen bureastoelvrije zone op je werk.
